Endodonti ( Kanal Tedavisi )
Endodonti dişin özü yani pulpa ve kök ucu çerçevesindeki dokuların hastalıkları ile bu hastalıkları teşhisi ve tedavilerini konu edilen diş hekimliği dalıdır. Günümüzde radyolojik görüntüleme sisteminin gelişmesi yanı sıra kök temizlenmesi sırasında kullanılan döner eğe sistemlerinin yaygınlaşması ile kanal tedavisi başarı oranları artmıştır.
Kanal Tedavisi Ne Zaman Yapılır?
Sinire ulaşmış derin çürüklü dişlerde
Travma ve zorlama sonucu sinirlerin zarar gördüğü durumlarda
Yanlış uygulanan diş tedavileri sonucu zarar gören diş sinirleri olması durumunda uygulanabilir.
Kanal tedavisine ihtiyacı yukarıdaki nedenlerden oluşabilir ve dişte hassasiyet, renk değişimi, çiğneme sırasında gece uykudan uyandıran ağrı, şişlik görülebilir.
Kanal Tedavisinin Basamakları Nelerdir? Nasıl Yapılır?
- İlk olarak vital yani canlı dişlerde anestezi ile diş ve çevre dokuların uyuşturulması ile işlem başlar. Devital dişlerde anestezi uygulanmadan işleme başlanabilir.
- Çürük doku temizlenerek kök kanallarına giriş yapılır.
- Kök kanal uzunluğunun tespiti ve temizliği yapılır.
- El aletleri ve döner aletler kullanılarak kök kanalları genişletilir.
- Enfekte mikroorganizmaların kanal içi dezenfektanlar kullanılarak uzaklaştırılır.
- Kök kanalları doldurulup, tedavi bitirilip üst dolguya geçilebilir veya çevre dokuların iyileşmesi sağlanmak amaçlı ilaçlar ile çoklu seans yapılabilir.
- Kök kanal tedavisi uygulanan dişler sağlıklı dişlere kıyasla daha kırılgan olduğu unutulmamalıdır. Madde kaybı ciddi oranda olan dişlerde kaplamalar düşünülmelidir.
Kanal Tedavisinde Başarı Oranı
Modern apeks bulucular ve gelişmiş röntgen sistemleri ile ilerlemelerle beraber başarı oranı yükselmektedir, doğru bir endikasyonla ve doğru prosedür uygun şekilde yapılırsa, bir kanal tedavisinin başarısı ortalama olarak %90-95 gibi yüksek bir düzeye sahiptir. Gerektiğinde endodontik cerrahi, apikal rezeksiyon ile başarı daha da artmaktadır. Unutulmamalıdır ki kanal tedavisi bir dişin çekiminden önceki son tedavi basamağıdır ve hekimin kontrolünde olmayan komplikasyon riskleri her zaman mevcuttur.
Eğer bu tedaviyi gördüyseniz ve kanal tedavili dişte ağrı yeniden yaşamaya başladıysanız, dişin sinir olarak bahsettiğimiz pulpa iltihabı derinlemesine temizlenmemiş olabilir. Bu sorunun kesin nedenini öğrenmek ve çözüme ulaşmak için periapikal röntgenler ile değerlendirilmesi gerekir.
Kanal Tedavisi Sonrasında Ağrı Yaşanır mı?
Tedaviden sonra dişlerin ve çevre dokuların yorulması diye tabir edebileceğimiz travma; anestezi etkisi geçmesi ile belli bir süre ağrı problemi yaşatabilir. Bu problemler dişler için uygun ağrı kesici ilaçlar ile çözümlenebilir. Kanal tedavili dişlerde sıcak soğuk hassasiyeti olmaz.
Kanal Tedavisi Kaç Seansta Uygulanır?
Bir kanal tedavisinin kaç seansta bitirileceğini etkileyen birden çok faktör vardır. Tedavide öncelikle dişler kanal tedavisi için uygun hale getirilir sonraki seansta kalan adımlar tamamlanarak kanal tedavi gerçekleştirilir. Dişlerdeki iltihap ve enfeksiyon iyileştirilmesi 2-3 seans sürebileceği gibi çoğu kanal tedavi tek seansta bitirilebilmektedir. Güncel araştırmalara göre tek seans kanal tedavisi veya çift seans olması; tedavi uygun şartlarda yapılırsa başarıyı etkilememektedir.
Kanal Tedavisi Acı Verir mi?
Kanal tedavisinde dişlere uyuşturucu sprey sıkılır ve etki eden spreyden sonra lokal anestezi ile işlem başlar. Canlılığı olmayan devital dişlerde anestezi olmaksızın konforlu bir tedavi yapılabilir. Çünkü zaten bizim uyuşturmak istediğimiz dişin siniri canlılığını kaybetmiştir. Tedavi sırasında anestezi altında olduğu için bir ağrı hissedilmez. Sonrasında bir süre diş üzerine gelen kuvvetlerde hassasiyet oluşması normaldir ve tedavi doğru şartlarda yapılmışsa zamanla geçecektir.
Hamilelikte Kanal Tedavisi Yapılır mı?
Hamilelikte tüm tedaviler için dikkatli olmak gerekir. Annenin vücuduna yapılacak her tedavi ve ilaç anne kanına karışacağı için anneyi strese sokar ve bebeği de etkiler. Bu nedenle, diş tedavileri olması gereken anne adayının kadın doğum doktorundan onay ile diş tedavisi olması önerilir. Genellikle hamileliğin ilk 3 ayı ve son 3 ayı diş tedavileri uygulanmaz. Bu yüzden jinekoloğun izin verdiği ve sakıncalı bulmadığı durumlarda kanal tedavisi gebeliğin sadece orta 3 aylık dönemde yapılabilir.
Kanal Tedavisi Fiyatları Nelerdir?
Kanal tedavisi fiyatları, tedavi planına ve dişin durumuna göre değişebilir. İnternet üzerinden alacağınız fiyat yerine muayeneler daha gerçekçi olabilmektedir. Fikir vermesi açısından TDB tarafından yayınlanan rehber fiyat tarifesi ile Ankara ve 1.bölge illerde uygulanan diş fiyat tarifelerine ulaşabilirsiniz. Kanal tedavisi ve üst dolgusuna yapılacak işlemler, gerektiği zaman kaplamalar olabileceği için fiyatlar çok değişkenlik gösterebilmektedir.
Kanal Tedavisinde Diş Kurtarılamayabilir mi?
Endodontik tedavide başarısızlık oranı düşük olmasına karşın bazı durumlarda karşılaşılabilir. Bunun nedenlerine değinirsek; dişin anatomik şeklinin kanal tedavisine uygun olmaması, tıkalı kanallar, iyileşmesi zor lezyonlar, çok iyi temizlenememiş kökler, kök yüzeylerinde çatlaklardan bakteri sızıntısı sonucu tekrar iltihaplanma meydana gelebilir.
İhtiyaç görülürse kanal tedavisi yenileme denenebilir. Eğer bu işlemden de sonuç alınamazsa “kök ucu rezeksiyonu”, “apikal rezeksiyon” adı verilen cerrahi müdahale ile diş kökünün uç kısmı kök hizasından cerrahi olarak açılır ve çevresindeki iltihaplı dokular uzaklaştırılır, diş kaybının önüne geçilir. Eğer cerrahi müdahale ile de çözüme ulaşılamazsa o dişin çekilerek tedavi bu yönde tamamlanır.
Endodontik Tedavi Kapsamı
- Hasar görmüş canlı pulpanın tedavileri, direkt/indirekt kuafaj ve vital amputasyon)
- Kök kanalı tedavileri,
- Travmaya uğramış dişlerin endodontik tedavisi,
- Başarısız kök kanalı tedavilerinin yenilenmesi (Retreatment); bu işlem sırasında bir önceki tedaviden kalan problemlerin düzeltilmesi,
- Endodontik tedavi görmüş dişlerin restorasyonu, (kanal içi post ve/veya kor uygulanması)
- Kök oluşumunun tamamlanmasına veya kök ucu bariyerinin oluşturulmasına yönelik endodontik tedaviler, (apeksogenezis veya apeksifikasyon)
- Endodontik cerrahi,
- Endodontik tedavi görmüş dişlerin beyazlatılması.
Kanal tedavisi görmüş bir diş eninde sonunda çekilir mi?
Hayır, tamamen yanlış bir algıdır. Eğer tedavi ile ilgili bir başarısızlık varsa kanal tedavisi yenilenerek tedavi tekrarlanır. Bu işlemle çözülemezse kök ucunun ufak bir cerrahi işlemle alınması; enfekte dokuların temizlenmesi yani rezeksiyon işlemi uygulanır. Kanal tedavisi tekrarlanması ve cerrahi müdahaleler yetersizse dişin çekimi son seçenektir.