Pedodonti alanı çocukların ağız ve diş sağlığı ve gelişimi ile ilgilenir. Esas amacı doğumdan itibaren düzenli bir şekilde kontrol edilen bebeğe ağız sağlığı tam bir hayat sürmesidir. Hem işlevsel hem de estetik açıdan gerekli müdahaleler zamanında yapıldığında ileri yaşlarda da rahat bir yaşam sürdürülmesini sağlar.

Süt dişleri bazen doğumda bebekte olması problem değildir, genellikle bebek altı aylıkken çıkmaya başlar. 3 yaşında iken süt dişlerinin sürmesi tamamlanır. Bu dönemde ağızda alt çenede 10 adet üst çenede 10 toplam 20 süt dişi bulunmaktadır. Süt dişleri yapısal farklılıklarından dolayı aşınmaya ve çürüğe daha yatkındır.

6 yaşına gelindiğinde süt dişleri birinci büyük azının gelişi ile yerlerini daimi dişlere bırakmaya başlarlar. Bu durum ortalama 13 yaşına kadar devam eder. Ağızda hem süt dişlerinin hem de daimi dişlerin yer aldığı 6-13 yaş arası bu dönem karışık dişlenme dönemi olarak adlandırılır. Bu dönemde süt dişlerindeki mevcut çürükler, yeni süren daimi dişlerin sağlığını da olumsuz etkiler. Pedodonti; doğumdan ergenliğe kadar çocuk hastaların ağız ve diş sağlıklarını korumak, ortaya çıkabilecek çeşitli problemleri önlemek, var olan hastalık ve anomalileri erken dönemde tespit ederek ilerlemeden tedavilerinin yapılmasını sağlamaktır.

Pedodonti / Çocuk Diş Hekimliği

  • Diş Çürüğünden Koruyucu ve Önleyici Uygulamalar;
    • Flor Jeli,
    • Flor Verniği,
    • Fissür Örtücü
  • Ağız-Diş Bakımı ve Diyet Önerileri
  • Süt ve Genç Sürekli Dişlerde
    • Restoratif Tedaviler (Dolgular)
    • Endodontik Tedaviler (Kanal Tedavileri, Amputasyonlar)
  • Diş Travmalarının Tedavisi
  • Diş Çekimi
  • Kötü Ağız Alışkanlıklarını (Parmak Emme, Tırnak Yeme, Dudak Isırma vb) Durdurmaya Yönelik Tedaviler
  • Yer Tutucular (Hareketli ve Sabit)
  • Çocuk Protezleri

İlk Diş Muayenesi

Çocuğunuzun dişlerinde henüz çürük ve ağrı olmadan diş hekimiyle tanışması, rutin ziyaretlerde bulunulması, toplumdaki sık karşılaşılan diş hekimi korkusunun çocuklarda önlenmesi bakımından büyük önem taşır.

Tedavi yapılacak durumlarda da eğer çocukta kooperasyon yetersizliği gözlemlenirse, uygulamada güçlük yaşanacağı için gerekirse tedavi sonraki seansta uygulanabilir. Uyum sorunu aşılamayacak durumlarda ise blog kısmında detaylı şekilde bahsettiğimiz SEDASYON eşliğinde tedavi gerçekleştirilebilir.

İlk Muayeneye Gelmeden Önce Ne Yapmalıyım?

Çocuğunuzda tedaviden önce yapılacak işlem ile ilgili bilgi edinmek en doğru hareket olacaktır. Dişlerde çok büyük oyuklar, kırılmalar oluşmadan ve şiddetli ağrılar başlamadan önce diş hekimine başvurmak tedavinin hem çocuk hem de hekim açısından daha kolay gerçekleşmesini sağlar. Fakat , ” Doktor iğne yapar ” , “Uslu olmazsan iğne yaparım” gibi ön yargı ile getirilen çocuğa hekim anestezi yapmak isterse, çocuğun hem size hem de hekime güveni kalmaz. Bu nedenle çocuğu da bir birey olarak görüp onu tedavi konusunda doğru bilgilendirmek, çocuğun korkusunu yenmek ve güvenini kazanmak açısından önemli olacaktır.

Süt Dişlerinin Önemi

Ailenin çocuğuyla ilgili özellikle önemsenmesi gereken konulardan birisidir düş dişleridir. Süt dişlerinin ağız dengesi açısından önemli görevleri bulunmaktadır. İlki çocuğun düzgün bir çiğneme yaparak beslenmesini sağlamasıdır. Düzgün beslenme ve dişlerin sağlığı çocukların düzgün konuşmadaki gelişimini de büyük ölçüde etkilemektedir. Bu dönemde çocuğun psikolojik gelişiminin de temeli oluşmaktadır.

Genellikle geçici olarak düşünülen bu dişler, ne de olsa düşecek diye düşünülerek bakımı aksatılmamalıdır. En önemli konulardan birisi budur ve gereken özen gösterilmediği taktirde yani, temizliğinin ve bakımının yapılmaması durumunda çürükler, diş kayıpları kaçınılmazdır. Önemsenmeyen ve tedavi edilmeyen süt dişleri de; ağrı, huzursuzluk, ağız kokusu, çiğnemede bozukluk, beslenme bozuklukları, kötü görüntü ve bunların yerine sürecek olan kalıcı dişlerin çıkışında önemli derecede çene bozukluklarına dahi yol açabilmektedir.

Süt Dişlerinin Sürmesi Ne Zaman Tamamlanır?

Süt dişlerinin sürmesi yaklaşık olarak 24 -30 aylar arasında tamamlanır. Süt dişleri tamamlanmış bir çocukta alt ve üst çenede 10ar adet olmak üzere toplam 20 adet diş bulunur.

Karışık dişlenme döneminde süt dişleri yerlerinin daimi dişlere bırakır ve ilk daimi diş çocuk yaklaşık 6 yaşında sürer.20 likler hariç diğer dişlerin sürmesi 12 yaşında sona erer.

Kalıcı Dişler Ne Zaman Sürmeye Başlar?

İlk olarak 6 yaşında süt azıların arkasından “6 yaş dişleri” dediğimiz daimi dişler sürer. Bu dişler alt ve üst çenede sağlı sollu ikişer tane olmak üzere toplam dört tanedir. Genellikle süt dişi zannedilir ve önemsenmezse ilk kaybedilen dişlerden olur. Halbuki diş sistemi için çok önemli olan bu daimi dişlerin çekilmesi ilerleyen dönemde çapraşıklıklara neden olur.

7-11 yaşlar arasında süt dişleri sallanır ve alttan gelen kalıcı dişler onların yerini alır. Üst kesici ve alt kesici dişler 7-8 yaşlarında sürmektedir.

12 yaşında 6 yaş dişlerinin arkasından 2. daimi büyük azılar çıkar. 6 yaş dişleri gibi bunlar da bir süt dişinin yerine sürmeyen dişlerdendir.

Çocuklarda Hangi Diş Macunu, Ne Kadar Kullanılmalıdır?

Çocuklarda üç yaşına kadar çocuklarda diş macunu kullanımı önerilmez. Yutma refleksleri henüz tam gelişmediği için macunsuz bir şekilde temizlik ebeveyn tarafından sağlanması. Öğünlerden sonra su ile de olma temizlemesi sağlanmalıdır. Diş macunu kullanımına üç yaşından sonra başlayabilir. Kuru fırça üzerine mercimek tanesi kadar fırça yeterli olmaktadır. Macun kullanımına başlandığı dönemde bulunan sağlık bakanlığı onaylı florürlü diş macunlarından herhangi biri tercih edilebilir. Fırçalama işleminde diş macunu önemlidir fakat diş fırçalama tekniği daha önemlidir. Macun kullanımından bağımsız olarak fırça kılları tüm yüzeylere ulaşmıyorsa yanlış teknik uygulanmaktadır. Fırçalama alışkanlığında ebeveynler ile onları rol model olarak gören çocuklar arasında ciddi bir bağlantı olduğu unutulmamalıdır.

Çocuğum İçin Hangi Diş Fırçasını Seçmeliyim?

Temiz bir tülbent, gazlı bez veya ufak parmak fırçalarından kullanılarak; yemeklerden sonrası ve gece yatmadan önce dişlerin silinerek temizlenmesi gerekir. Diş fırçasına arka dişlerin çıkmasından sonra başlanabilir.

Çocuğun ağız açıklığına uygun, yumuşak ve naylon kıllardan üretilmiş diş fırçaları kullanılmalıdır. Sert fırçalar dişleri aşındıracağı için uygun değildir. Eski bir yıpranmış bir fırçayla da dişler fırçalanamaz ortalama 3 ayda bir değiştirilmesi gerekir. Aynı zamanda fırçada biriken bakteri miktarı da ciddi oranda artmaktadır. Doğru diş fırçalama nasıl olmalı, diş nasıl fırçalanır ve tekniklerle ilgili blog alanımızdan detaylı olarak ulaşabilirsiniz.

Çocuklar Diş Hekiminden Neden Korkar?

Anne-Babalar “Uslu olmazsan seni dişçiye götürürüm, O da bir güzel dişini çeker!” sözleriyle diş hekime korku kavramını entegre eder, tedavi edici olarak konumlandırmaz. Gelecek zamanlarda ağız bakımında olumsuzluklar ve daha da büyüyen bir anksiyete ile korku devam eder.

Bu nedenle:

  • Çocuğun diş hekimine götürülmesi bir ödül ile anlamlandırılmalı ceza anlamı taşımamalıdır. Çocuğa diş hekimine severek gideceği bir ortam hazırlanmalıdır..
  • Dikkat edilmesi gereken başka bir konu, diş hekimine gitme ile çocuğun maruz kalacağı ağrı hissi ile bağlantı uyandırmamaktır. Ancak, çocuğa ” Dişin hiç ağrımayacak” diyerek onu yanıltmak; “Hiç iğne yapmayacak” gibi iddialı cümleler ilerideki tedavileri güçleştirir.
  • Diş hekimi ile çocuğun iyi bir diyalog kurması da bu alana çocuğun korkusunu yenmesine yardımcı bir faktördür. Bunun için diş hekimi ile çocuğun karşılıklı diyaloğuna olanak sağlanmalıdır.

Süt Dişlerinin Faydaları

Süt dişleri de tıpkı kalıcı dişlerde olduğu gibi tedavi edilmelidir. “Nasıl olsa değişecek!” düşüncesi pek çok problemlere neden olur. Süt dişlerinin önemini şöyle açıklayabiliriz;

  • Süt dişlerinin beslenmede önemi büyüktür. Çürük dişleri olan çocuklar dişlerindeki rahatsızlıktan hatta ağrı kaynaklı için doğru dürüst yemek yiyemezler.
  • Genel vücut gelişiminin yanı sıra süt dişleri çenelerin gelişimi için de önem taşımaktadır. Çürük ya da diş eti probleminden dolayı dişleri çekilen çocuklarda çekim bölgeleri çöker ve problemli gelişir. Bu dönemde gerek yer tutucular, gerek erken implantasyon tedavileri çözüm aranmalıdır.
  • Dişler konuşmak için gereklidir. Özellikle konuşmanın öğrenildiği dönemde erken ön süt dişlerinin eksik olması dilin dişe teması ile oluşacak olan f,v,s,z,t harflerinin bir alışkanlık haline gelerek ömür boyu yanlış telaffuz edilmesine neden olacaktır.
  • Güzel bir gülümseme için ise sağlıklı dişlere ihtiyaç vardır. Çocukluğun doğasında gülmek vardır.
  • Güzel, Temiz görünmek büyük küçük her insanın en doğal isteğidir. Çürük ya da eksik dişleri olan çocuklar çirkin göründüklerini düşünerek psikolojik rahatsızlık duyarlar. Uzun dönem psikolojik etkisi de çok büyüktür.
  • Süt dişlerini geçici diye düşünürken bir diğer görevi alttan gelen daimi dişlerin yerini korumaktır; bunu unutmamalıyız. Çok güzel bir örnekle 10-11 çocuğun bir sıraya yan yana oturduğunu düşünün. Bunlardan biri kalktığında diğerleri onun yerine doğru kayarak daha rahat otururlar. Yeni bir çocuk gelip de sıraya oturmaya kalkarsa diğerleri sıkışmak zorunda kalacaktır. Aynı şekilde bir süt dişi zamanından önce çekilirse yandaki dişler bu boşluğa doğru kayar. Alttan gelecek kalıcı dişe yer kalmaz. Bu diş diğerlerini sıkıştırır, sonuç olarak çapraşıklıklar meydana gelir. Uzun dönemde çene gelişimi de etkilendiğinden dolayı ameliyat gerekebilecek bir durum bile oluşabilir.

Bu nedenlerden dolayı esas anlatmak istediğimiz; süt dişleri “nasıl olsa yerine yenileri gelecek” yanılgısına düşülmeden tedavi ettirilmelidir.

Çocuklarda Beslenmenin Ağız Diş Sağlığı Üzerine Etkisi

Çocukluk döneminde ağız-diş sağlığı açısından dikkat edilmesi gereken noktaların başında “dengeli beslenme” ve “diş bakımı” gelmektedir. Öğün aralarında atıştırılan şekerli gıdalar veya cips, kraker gibi nişasta içeren ve dişler üzerine yapışan besin maddeleri dişler fırçalanana kadar geçen süre içerisinde çürük başlatıcı ortam hazırlamaktadırlar. Bu nedenle şekerli, yapışkan ya da asitli gıdalar üç ana öğün içinde tüketilmelidir. Şekerli, yapışkan gıda yendikten sonra dişlerin fırçalanması mümkün değilse ağız bol su ile çalkalanmalı ya da bir bardak su içilmelidir. Ağızda gıda artığı kalması en aza indirilmeye çabalanmaktadır. Ayrıca şekerli gıda yendikten sonra ağıza atılacak bir parça peynir şekerin çürük önleyici etkisini gidermek açısından son derece önemlidir.

Çocuklara Ne Zaman Fissür Örtücü Uygulanmalıdır?

Çocuk yaklaşık 6-7 yaşında ömür boyu ağızda kalacak olan ilk büyük azı dişleri sürer. Bu azıların çiğneyici yüzeyleri oldukça girintili çıkıntılıdır ve bu yüzden gıdaların kolayca birikmesine uygundurlar. Karışık dişlenme dönenlerinde çocukların bu dişleri etkili bir şekilde fırçalaması da mümkün olmamaktadır. Bu nedenlerden dolayı dişler kolayca çürüyüp kaybedilebilirler. Bunu önlemek için birinci büyük azı dişleri (6 yaş dişleri) sürer sürmez fissür örtücülerle kolay temizlenebilir alanlar oluşturulmalıdır. İkinci büyük azı 11-14 yaş arasında sürer sürmez fissür örtücüler ile koruma altına alınmalıdır. Bu örtücüler, diş hekimi tarafından 15-20 dakikalık tek seansta kolayca yerleştirilir. Fissür örtücüler genelde uzun süre ağızda kalırlar. En önemli temelimiz diş fırçalamadır ve onun yerini almazlar. Fissür örtücü fiyatları şehirden şehire kliniğe göre fiyat değiştirebilmektedir. Yaklaşık 1 adet dolgu ücretine uygulanmaktadır.

Yer Tutucular

Süt dişleri yol gösterici rehber dişlerdir. Altlarında oluşan ve gelişmekte olan daimi dişlere alan koruması yapar ve sürme vaktinde yön verirler. Erken kayıpları durumuna oluşacak yer kayıplar ve buna bağlı çapraşıklıklara yer vermeden yapılan yer tutucular çok güzel bir koyurucu diş hekimliği uygulamasıdır. Sabit ve hareketli türleri vardır ve diş eksikliğinin adedi ve yerine göre seçilmektedir. Yer tutucu fiyatlarında ağızda öngörülen kalma süresi, değişimi gibi çok değişken olduğu için fiyat hekim tarafından planlamaya göre belirlenir.

Yer tutucular süt dişi boşluklarını koruyarak kalıcı dişlerin çene kavisinde düzgün şekilde yerleşebilmelerini sağlamak için kullanılan mekanizmalardır. Tek diş eksikliklerinde sabit yer genellikle yeterlidir. Birden fazla diş eksikliğinde veya çenenin her iki tarafında görülen diş eksikliklerinde hareketli yer tutucular seçilebilir. Ana fikir şudur; çocukta eğer erken kaybolan diş varsa bu bölgelere yer tutucu yaptığımız zaman uzun vadede gelişecek yer darlıklarından hatta gömülü dişlerden korumuş oluyor.

Flor Uygulamasının Amacı Nedir?

Diş dokusunun en sert yapı taşı olan mine flor ile güçlendirerek diş yapısını çürüklere karşı daha dirençli hale getirmek amaçlanır. Bundan dolayı dişin tüm yüzeylerine uygulanır. Yutulmadığı takdirde sağlık açısından sorun teşkil etmemektedir.

Flor Jel Kimyasal Mıdır, Yan Etkisi Var Mı?

Doğru şekilde, doğru dozda uyguladığında hiçbir yan etkisi yoktur.

Flor Uygulaması Ne Kadar Sürer?

Flor uygulaması yaklaşık 5 dakika süren oldukça basit bir koruyucu tedavidir, çocuğun çürük risk grubuna göre uygulanma sıklığı değerlendirilir.

Çocukların Diş Hekimi Fobisi Nasıl Yenilmelidir?

Bu fobi insanların çoğunda vardır ve nedeni çocukluk temeline dayanan bir anksiyetedir. Bu korku da olumlu alışkanlık da çocuk yaşlarda başlar. Çünkü çocuklarda ilk muayenesi genellikle aksatılır, büyük bir ağrı veya problem oluşturmadan müdahale talep edilmez. Aksayan diş muayeneleri biberon çürüğü ve aşırı şeker tüketimine bağlı olarak oluşan çürüklere zemin hazırlar. Bir diğer korku kaynağı diş hekiminin kullandığı diş aletleridir. Bu nedenle ilk diş muayenesi, çocuğunuzun bebeklik döneminde olsa da dişçiye getirilmeli ve bebeğin zihninde o ortam güzel ve korkulacak bir yer olmayan bir ortam olarak alt zemin hazırlanmalıdır.

Bu aşamada anne ve babalara büyük bir rol düşer. Ebeveynler kendi korkularını çocuğa yansıtmamalıdır. En öneli şey ise dişlerin, sabah, öğlen ve akşam olarak hep birlikte fırçalanması ve çocuğa örnek olunmasıdır. Anne ve babasının da dişlerini fırçaladığını gören çocuk rol model seçtiği ebeveynlerinde de aynı davranışı gördüğü için diş sağlığı açısından en önemli şey olan diş fırçalamayı alışkanlık haline getirir.